मोबाइलको विकिरण के हो ? स्वास्थ्यका लागि कति खतरनाक ?

रंग नेपाल २०७९ जेठ ३० मा प्रकाशित

मोबाइल टावरको विकिरण छ जसमा कसैको ध्यान छैन। यो तपाईको स्वास्थ्यको लागि विष भन्दा कम छैन। आजको रिपोर्टमा हामी तपाईलाई मोबाइल टावरको स्वास्थ्यमा पार्ने असर र यसलाई कसरी जाँच्ने भन्ने बारेमा बताउनेछौँ।

स्मार्टफोन आजभोलि मानिसको जीवनको यति ठूलो र महत्वपूर्ण हिस्सा बनेको छ कि मानिसहरु केहि समयको लागि खाना बिना बाँच्न सक्छन् तर यदि मोबाइल डाटा समाप्त भयो वा ब्याट्री समाप्त भयो भने उनीहरुलाई बाँच्न गाह्रो हुन्छ।

स्मार्टफोनका धेरै बेफाइदाहरू छन् र धेरै फाइदाहरू पनि छन्, तर दुःखको कुरा यो छ कि मानिसहरूलाई फाइदाको सट्टा फोनबाट धेरै पीडा भइरहेको छ।

स्मार्टफोनको प्रचुरतासँगै गेमिङको लत पनि बढेको छ, जुन अहिले घातक सावित भैरहेको छ तर त्यसबाहेक मोबाइल टावरको विकिरण, जसमा कसैको ध्यान गएको छैन । यो तपाईको स्वास्थ्यको लागि विष भन्दा कम छैन। आजको रिपोर्टमा, हामी तपाईलाई मोबाइल विकिरण र टावर विकिरणको स्वास्थ्यमा पार्ने असर र यसलाई कसरी जाँच्ने भन्ने बारे बताउनेछौँ।

मोबाइल टावर विकिरण के हो ?

कुनै पनि उपकरणलाई एकअर्कासँग जडान हुन नेटवर्क चाहिन्छ। मोबाइल फोनमा पनि त्यस्तै हुन्छ । मोबाइल फोनको नेटवर्कका लागि दूरसञ्चार कम्पनीहरूले विभिन्न क्षेत्रमा आवश्यकताअनुसार टावर जडान गर्छन्। नेटवर्क को मामला मा, विकिरण को दुई प्रकार छन्। पहिलो टावरबाट निस्किएको र दोस्रो मोबाइलको विकिरण थियो ।

तपाईं टावरको विकिरण आफैं जाँच गर्न सक्नुहुन्न, तर तपाईंको फोनले गर्न सक्छ। टावरको विकिरण हामीसँग प्रत्यक्ष सम्पर्कमा हुँदैन, त्यसैले यसले शरीरमा थोरै प्रभाव पार्छ, तर यदि फोन हामीसँग २४ घण्टासम्म रहन्छ भने यसको प्रभाव धेरै हुन्छ।

हामीले प्रयोग गर्ने मोबाइल फोनबाट एक विशेष प्रकारको तरंग (विद्युत चुम्बकीय विकिरण) उत्सर्जन हुन्छ, जुन सामान्य जीवनका लागि हानिकारक मानिन्छ। मोबाइलको विकिरणका कारण मानसिक डिप्रेसनलगायत धेरै घातक रोग लाग्ने सम्भावना छ ।

यो नम्बर डायल गर्दा मोबाइल स्क्रिनमा विकिरणसँग सम्बन्धित जानकारी आउनेछ। यसमा, विकिरणको स्तर दुई तरिकामा देखाइएको छ। एउटा ‘टाउको’ र अर्को ‘शरीर’।

मोबाइल विकिरण को हानि

मोबाइलको विकिरणले मस्तिष्कको क्यान्सर, एकाग्रता, आँखाको समस्या, तनाव बढ्ने, जन्मजात रोगको जोखिम, न्यूरोडिजेनेरेटिभ डिसअर्डर, मुटुको जोखिम, प्रजनन क्षमता र श्रवण समस्या निम्त्याउन सक्छ।

एम्स र इन्डियन काउन्सिल अफ मेडिकल रिसर्च (आईसीएमआर) ले गरेको एक अध्ययनले दावी गरेको छ कि मोबाइलको विकिरणले मानिसलाई बहिरो र नपुंसक बन्न सक्छ, यद्यपि यसको कुनै प्रमाण सामने आएको छैन।

मोबाइलको विकिरण कस्तो हुनुपर्छ ?

सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयको ‘स्पेसिफिक अब्जोर्प्सन रेट’ अनुसार कुनै पनि स्मार्टफोन, ट्याब्लेट वा अन्य स्मार्ट उपकरणको विकिरण प्रति किलोग्राम १.६ वाटभन्दा बढी हुनु हुँदैन। यो नियम पनि शरीर देखि १.६ मिलिमिटर को यन्त्र को दूरी मा लागू हुन्छ।

यदि फोनमा कुरा गर्दा वा आफ्नो खल्तीमा बोक्दा तपाईंको उपकरणले यो विकिरण सीमा नाघ्यो भने, यो तपाईंको स्वास्थ्यको लागि खतरनाक छ। यदि फोनको सार मूल्य १.६ वाट प्रति किलोग्राम (१.६ वाटरकिग्रा) भन्दा बढी छ भने, आफ्नो फोन तुरुन्तै बदल्नुहोस्।

विकिरणबाट बच्ने उपायहरु के के हुन ?

प्राविधिक विज्ञहरूका अनुसार यन्त्रलाई विकिरणबाट पूर्णतया मुक्त गर्न सकिँदैन तर केही समयका लागि यसबाट बच्न सकिन्छ। विज्ञहरूका अनुसार चार्जिङमा फोनमा कहिल्यै कुरा नगर्नुहोस्।

यस समयमा मोबाइलको विकिरण १० गुणासम्म बढ्छ। सिग्नल कमजोर हुँदा वा ब्याट्री डिस्चार्ज हुँदा कल नगर्नुहोस्। यस अवधिमा विकिरणको स्तर पनि बढ्छ। यदि आवश्यक भएमा इयरफोन वा हेडफोन प्रयोग गर्नुहोस्। यसले शरीरमा विकिरणको प्रभावलाई कम गर्छ।

धेरै पढिएका

पछिल्ला अपडेट